Mijn liefde voor de natuur kan ik nu professioneel inzetten

Consultant Jaap Vermeiden (1972). ‘Ik realiseerde me dat ik me moest losmaken van mijn werkgever om gericht mijn doelen te bereiken.’ Tijdens mijn studie scheikunde merkte ik dat ik goed complexe informatie naar een begrijpelijk verhaal kan vertalen. Hoe vertel je bijvoorbeeld het verhaal dat achter een innovatief geneesmiddel zit? Zo ben ik bij een Amerikaanse farmaceut terechtgekomen. Eind 2016, na een mooie carrière van ruim 16 jaar, besloot ik om daar weg te gaan.

Het zaadje voor die keus was twee jaar tevoren geplant, toen ik mee mocht doen aan een ontwikkelingsprogramma. De week stond in het teken van de vraag: ‘What is your purpose?’ In al die jaren had ik al aan veel trainingen meegedaan en assessments doorlopen. Maar nu kreeg ik voor het eerst de opdracht dagenlang na te denken over mijn toekomst en wat ik achter wil laten. Waar sta je, wat drijft je? En nog dieper: wat kom je hier op aarde doen?

Holistisch verhaal

Het was in positieve zin een confronterende week. Ik had namelijk ontdekt dat ik tot dan toe mijn purpose alleen op professioneel gebied had gezocht. Verdorie, dacht ik, het gaat om het holistische verhaal: om de juiste balans van privé, persoonlijk, en professioneel. Leuk dat je professioneel gezien een expert op jouw gebied bent. Maar het gaat om die balans.

Na het programma werd ik weer opgeslokt door de dynamiek die mijn Europese functie met zich meebracht. Ik reisde veel, moest een geneesmiddel lanceren en ineens had ik anderhalf jaar niets gedaan met de ervaring van dat ontwikkelingsprogramma. Een wake up call… Ik realiseerde me dat ik me moest losmaken van mijn werkgever om gericht mijn doelen te bereiken.

Ik ben van nature gestructureerd, maar vaar ook op mijn intuïtie. Die karaktereigenschappen probeerde ik te verenigen: in overleg met thuis besloot ik een sabbatical van twaalf maanden te nemen, waarin ik mezelf maximale vrijheid gunde.

Confrontatie

Om echt afstand te nemen van het werk, heb ik een zogenoemde ‘vision quest’ gedaan: een soort zoektocht naar mijn eigen visie. Het is een moderne variant van een ritueel uit de Indiaanse cultuur, waarbij stamoudsten zich in crisis terug trekken om antwoorden te vinden. Vier dagen in de natuur, zonder te eten.

Ik werd ergens in Portugal gedropt, in een gebied waar geen mensen wonen, tussen de kurkeiken en roodborstjes. Ik kreeg een tarp, een matje, een slaapzak en water. Verder niets. Geen telefoon, alleen een schriftje en een pen. Het was een confrontatie met mijzelf, waardoor ik vanzelf ging analyseren hoe mijn leven was verlopen. En waar ik naartoe wilde gaan.

Ik zat op een heuvel, en keek uit over een prachtig Portugees landschap. Het was begin november, ’s nachts was het rond het vriespunt. Aanvankelijk begon ik houtjes te zoeken voor een kampvuur. Maar na de eerste nacht vertraagde ik. Dat kwam vooral doordat ik niet at, en mijn metabolisch systeem veranderde. Doordat ik nauwelijks prikkels kreeg, lukte het me scherp te denken. Ik heb veel aantekeningen gemaakt. En de ervaring om na vier dagen voor het eerst weer eten te proeven zal ik nooit meer vergeten.

Na die ervaring lukte het mij ook mijn levensdoel onder woorden te brengen: ‘Door verdieping, creativiteit en verbinding een bijdrage leveren aan maatschappelijk relevante thema’s op het gebied van samenleven, gezondheid en natuur’. Ditis voor mij een fijne kapstok geweest bij mijn zoektocht naar zingeving. En is nog steeds mijn leidraad bij alles wat ik aanpak.

Kindervogelboek

Na de introspectieve fase van mijn sabbatical kon ik aan de actieve fase beginnen. Ik begon te schrijven aan een vogelboek voor kinderen. Zoals mijn vader mij in mijn jeugd alles leerde over natuur, zo keek ik al jaren met mijn kleine mannetjes in de tuin naar de vogels. Ik wilde ze zo’n boek nalaten, met verhalen en weetjes, verbeelding en kennis. Een tante van mij, die kunstenares is, heeft de illustraties gemaakt. Een oom van mij maakte de foto’s. Na een jaar was het boek af.

Naar aanleiding van het vogelboek werd ik uitgenodigd om te komen spreken op basisscholen. Om de natuur bij kinderen te populariseren. Van complex naar simpel: weer die vertaalslag. Er bleek veel animo voor natuuronderwijs uit de eigen regio. Er was bijna geen school die natuuronderwijs structureel wist in te passen in het curriculum. Stel dat dat wel zou kunnen, dacht ik. Wat dan?

Wij kijken allemaal naar wat Freek Vonk uitspookt in verre oorden. Maar wat weten we over de natuur in onze eigen regio? Over het park om de hoek, de binnentuin, de polder of het bos aan de rand van het dorp?

‘Kijk waar je leeft’

Met twee dorpsgenoten heb ik een programma opgesteld voor natuuronderwijs van groep 1 tot en met groep 8. Hierin gaan we niet alleen in op de natuur van Waterland – het gebied waar we wonen – maar ook op het voedsel dat verbouwd moet worden, en de mensen die in het gebied leven. Ik wil kinderen zélf laten ervaren hoe die verschillende elementen met elkaar in evenwicht kunnen en moeten zijn. Zonder de polarisatie zoals we die in deze samenleving zien.

Het programma heet ‘Kijk waar je leeft’. Dat doen we echt, en we doen dat met lokale specialisten: we bezoeken een boer, een imker, een jager. We gaan met een vogelaar op pad, en we zijn ranger geworden van natuurgebied Weide Ter Heide. Dat betekent dat de scholieren zelf verantwoordelijk worden voor een deel van de natuur. Er draaien nu twee pilots van het programma op scholen in Zuiderwoude en in Broek in Waterland.

Het zoeken naar mijn purpose heeft mij zin gegeven. Op het vlak van de drie p’s heb ik mijn balans gevonden: mijn persoonlijke liefde voor de natuur kan ik professioneel vormgeven. En privé heb ik veel meer rust omdat ik voel dat ik mijn purpose ‘leef’.”