Side hustle, een nieuwe mode om weer zin in je werk te krijgen
Het regende en het was koud op de pont naar het Amsterdamse Centraal Station. Voor mij een veertiger op een bakfiets, met helm, in wielerpak. Niet met kinderen maar met pakjes. De bakfiets zag er zwaar uit. Ik vroeg hem of het ding elektrisch was. ‘Nee, dan zou de lol er onmiddellijk af zijn. Ik trap en dat is de grap.’
We raakten aan de praat – ik stond er ook in wielerpak. De man vertelde me, dat hij tot voor kort een fulltime baan als ambtenaar had, maar was teruggegaan naar vier dagen en nu één dag in de week werkte als fietskoerier. ‘Ik ben er op achteruitgegaan in salaris, maar vooruit wat conditie betreft. En lol. Ik ben een fanatiek wielrenner, en zo doe ik heel wat van mijn training tijdens mijn werk.’ Hij gaf mij zijn kaartje. ‘We kunnen nog wel renners gebruiken.’
Een paar dagen later las ik over een nieuwe mode: side hustle, een idee dat gelanceerd is door de Amerikaanse journalist Chris Guillebeau. De kern van de side hustle: dit werk naast je werk is geen noodzakelijke bijbaan maar iets waarover jij controle hebt en waar je enthousiast van wordt. Dat is nodig, uit een onderzoek uit 2014 van Arnold Bakker, hoogleraar werk- en organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit, voelt maar zo’n 13 procent van de Nederlanders dagelijks bevlogenheid bij zijn werk. Misschien is dagelijks ook wel wat veel gevraagd, laat het getal wat hoger uitpakken als we naar wekelijks kijken, maar het percentage is schrikwekkend laag.
De side hustle sluit naadloos aan bij het gedachtegoed van René Gude, die vier soorten zin onderscheidde. De eerste noemt Gude het zinnelijke, het lekkere, het lijfelijke aspect, het lustvolle. De tweede het zintuiglijke, het esthetische. De derde het zinrijke. Gude: ‘We ervaren zin, doordat we volzinnen maken, in staat zijn te verwoorden wat we beleven, ervaren, maken, doen. Dit is de meest letterlijke vorm van zingeving door betekenisgeving.’ Als laatste onderscheidt Gude het zinvolle, dat je bijvoorbeeld achter de doelstelling staat van de ondernemingen waar je werkt.
Je bent helemaal in flow als al die vier vormen van zin in je baan terug te vinden zijn. Goed mogelijk dat dat zo is bij die 13 procent van de Nederlanders die dagelijks bevlogenheid voelt. Maar als één of twee vormen van zin ontbreken in je werk, gaat dat na verloop van tijd wringen. Dankzij die verschillende Z-ten van Gude kun je uitvogelen waar de schoen wringt. Mocht je bijvoorbeeld ontdekken dat het in je werk aan zinnelijkheid ontbreekt en dat het er ook niet gemakkelijk is in te brengen, dan heb je een belangrijke ontdekking gedaan. Dat tekort zou je bijvoorbeeld in een hobby of in vrijwilligerswerk kunnen compenseren.
Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem zei eens dat hij de stress van zijn werk van zich afschudt door worteltjes te zaaien in zijn moestuin of wat te gaan houthakken. Oftewel: zijn handen vuil te maken. Op Twitter zegt Alexander Pechtold geregeld dat hij het weekeinde begint met houthakken. In De Wereld Draait Door legde Pechtold op 20 januari 2016 zijn hobby zelfs helemaal uit, inclusief zijn liefde voor de bijl, het kloven, en het stapelen van hout.
Op de pont heb ik het de fietsende ambtenaar niet meer kunnen vragen, maar het lijkt mij goed mogelijk dat het zinnelijke aspect in zijn dagelijkse werk niet geheel uit de verf komt. Eén dag per week compenseert hij dit tekort, niet dankzij vrijwilligerswerk of een hobby, maar dankzij de side hustle, waardoor hij meer evenwicht brengt in die vier vormen van zin, en zijn zin in werk toeneemt.
